Laptops, tablets, smartphones... Deze technologieën hebben van ons extreem verbonden werknemers gemaakt, die voortdurend in contact staan met ons bedrijf. Op elk moment van de dag, in het weekend of zelfs 's nachts sturen sommige werkgevers berichten waarin om een onmiddellijke reactie wordt gevraagd. Dit heeft uiteraard gevolgen voor het evenwicht tussen werk en privéleven en voor je gezondheid. Veel werknemers ervaren stress of hebben zelfs een burn-out.
Buiten de werkuren word je niet geacht om bereikbaar te zijn voor je werkgever. Omdat dit recht in veel bedrijven niet gerespecteerd wordt, nam de federale regering hier een maatregel over op in de arbeidsdeal (2022). Sinds 1 april 2023 moeten bedrijven met minstens twintig werknemers dus afspraken hebben over het recht op deconnectie. Dit is het recht om offline of onbereikbaar te zijn buiten de werkuren en kan geregeld worden via een bedrijfs-cao (collectieve arbeidsovereenkomst) of het arbeidsreglement.
Het doel van deze maatregel is dat je je buiten de werkuren op je privé- en gezinsleven kunt focussen. Er wordt een kader vastgelegd voor het niet beantwoorden van e-mails of de telefoon buiten de werkuren.
Enkele kanttekeningen: uiteraard steunen wij het recht op deconnectie. Toch is de maatregel eigenlijk overbodig. Het recht om onbereikbaar te zijn, bestaat namelijk al sinds 1971 via de wet op de arbeidstijd en de registratie daarvan. Dit recht benadrukken is een goede zaak, maar het zou in niet nodig mogen zijn.
Ten tweede is het jammer dat werknemers in bedrijven met minder dan 20 werknemers van dit recht worden uitgesloten en dus worden gediscrimineerd. Is de boodschap dat er geen grenzen zijn aan het werk als je in een KMO werkt?
Gelukkig gelden de wet van ‘71 en de meting van de arbeidstijd voor alle bedrijven!
Hoe gaat het in zijn werk?
Er moet een bedrijfs-cao worden gesloten tussen je vakbondsvertegenwoordigers en je werkgever of het arbeidsreglement moet aangepast worden.
Deze moet het volgende vermelden:
- de praktische regelingen voor de toepassing van je recht om buiten je werkuren niet bereikbaar te zijn;
- de richtlijnen voor het gebruik van digitale hulpmiddelen om je rustperiodes, vakanties, en privé- en gezinsleven te waarborgen;
- er moeten opleidings- en bewustmakingsacties worden georganiseerd over het verstandig gebruik van digitale instrumenten en de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie.
Als je in je bedrijf geen syndicale afvaardiging hebt, moet het arbeidsreglement worden aangepast om ten minste rekening te houden met deze richtlijnen en moet een kopie worden overhandigd aan de ambtenaar van het Toezicht op de Sociale Wetten.
Aan deze overeenkomsten moet een écht debat voorafgaan. Je werklast en de instrumenten voor het meten van de arbeidstijd moeten worden besproken, ook in het kader van telewerk.
Waarom werk je na de werkuren? Is de werkdruk te hoog? Dit zullen je vakbondsafgevaardigden ook met je werkgever bespreken.
Deconnectie betekent ook de mogelijkheid hebben om niet met het werk bezig te zijn. Het moet haalbaar zijn om het werk af te krijgen binnen de voorziene arbeidsduur. Daarom mag deconnectie niet leiden tot een onrealistische werklast de volgende werkdag.
Heb je vragen over je arbeidsduur of het recht op deconnectie? Neem contact op met je lokale BBTK-afdeling. Zij zijn er voor jou.